Czy Djerba ma jakieś atrakcje turystyczne (prócz plaż i hoteli serwujących 13 posiłków dziennie)? A wyobraźcie sobie, że ma!
Do wyboru: farma krokodyli, muzeum sztuki i dziedzictwa, wykopaliska sprzed naszej ery, suk, świątynie trzech wyznań, zakłady garncarskie, różowe flamingi oraz… street art!
(a także sypiące się dekoracje z Gwiezdne wojny: Nowa nadzieja dla ultrasów Star Wars plus resztę Tunezji tuż za groblą, ale o tym ani słowa więcej w tym wpisie)
Skąd się wzięłam w lutym na Dżerbie, jaka tam wtedy panuje pogoda i czego można spodziewać się w Tunezji zimą przeczytasz tutaj. A teraz po kolei.
Prolog: Djerba to wyspa
Mam słabość do wysp. Jako introwertyk z krwi i kości czuję pociąg niemal organiczny do tych lądów osobnych, samotnych, wystawionych na pastwę żywiołów.
Oczywiście nie wszystkie wyspy tak samo działają mi na wyobraźnię. Na przykład taka Wielka Brytania jest za duża. Kreta też. Ale już Minorka albo Madera to wyspy – ideał.
A piszę to wszystko dlatego, że Djerba (aka Dżarba aka Jerba) to ni mniej ni więcej, a oblana wodami morza śródziemnego, spieczona na skwarkę Warszawa.
(OK, Djerba jest ciut mniejsza od Warszawy, dokładnie o trzy kilometry kwadratowe, ale i tak wystarczyło na tytuł największej wyspy Afryki Północnej.)
Pikanterii wyspowatości Dżerby dodaje fakt, że na kontynent można przedostać się suchą stopą
tak zwaną groblą rzymską (długości 6,5 kilometra gdyby ktoś był ciekaw). Tak zwaną, bo choć groblę faktycznie usypali Rzymianie, to akurat nie tę po której się dziś jeździ. Tamta nie wytrzymała starcia z globalnym ociepleniem i od lat tkwi pod wodą.
Trudno przeoczyć też pociągnięty groblą rurociąg. Co płynie w środku? Otóż woda. Na Djerbie słodka woda nie występuje au naturel. No chyba, że spadnie z nieba. Ergo każda kropla wody z kranu importowana jest z kontynentalnej Tunezji. Czy zdarzają się awarie wodociągu? Owszem, bywa że na Dżerbie wody nie ma kilka dni, ale spokojna głowa, to kłopot wyłącznie mieszkańców. Hotele mają swoje rezerwy.
A że blog nie na darmo nazywa się Podróże po kulturze, to muszę też wspomnieć, że Djerba utożsamiana jest z mityczną Wyspą Lotofagów (czyli zjadaczy lotosu). I na przykład Homer twierdził, że Odyseusz na Djerbie nieźle zabalował. Nażarł się owoców lotosu, zapomniał po co mu ta cała odyseja i ani w głowie było mu wracać do Itaki.
Ale, ale. My tu gadu-gadu o jakimś Odysie, a miała być Djerba do zwiedzania.
Atrakcje Djerby: wykopaliska w Meninx
Przez wzgląd na starożytne dzieje Djerby zacznę od miejsca nieszczególnie ekscytującego, ale wielce ciekawego (jak to bywa z wykopaliskami). Mowa o ruinach starożytnego fenickiego miasta Meninx w El Kantara. Zresztą ruiny to trochę dużo powiedziane. Site archéologique de Méninx to głównie zwietrzałe fundamenty i potłuczone kolumny (z pięknego marmuru). Ćwiczenie z wyobraźni, aczkolwiek misternie rzeźbione kapitele nonszalancko porozrzucane po krzakach zrobiły na mnie piorunujące wrażenie.
(tyle zostało z wielkiej Kartaginy, zakurzone szczątki dawnej chwały Fenicjan; ciekawe ile z nas zostanie i raczej nie będą to marmury, a śmieci)
Gratis: starożytna cysterna na wodę (uwaga na wlot!) i widok na nowożytną groble rzymską w tle. Zresztą co ja gadam, w Meninx wszystko jest gratis, bo wstęp na wykopaliska jest bezpłatny.
Co zwiedzać na Dżerbie: Musée de Guellala
Muzeum historii i tradycji Djerby w miejscowości Guellala pokazuje jak przez całe stulecia żyła ludność Djerby. W muzeum zwiedza się menzel – tradycyjne gospodarstwo domowe dla rodziny w modelu jeden mąż plus cztery żony (plus nieskończona ilość potomstwa i kto wie co jeszcze).
Menzel jednym słowem to labirynt: pokoi (często w amfiladzie), dziedzińców i przybudówek. Jedna chwila nieuwagi i już nie wiesz, gdzie jesteś.
(nawiasem mówiąc menzele na Djerbie mają się lepiej niż wielożeństwo w Tunezji. Te pierwsze wciąż można spotkać na wyspie, w odróżnieniu od poligamii zniesionej przez pierwszego prezydenta Tunezji Habiba Burgibę w latach 50. dwudziestego wieku)
We wnętrzach przy użyciu (dość upiornych, jeśli mam być szczera) woskowych kukieł zaaranżowano scenki obyczajowe i rodzinne. Chyba najciekawszy zaś okazał się przegląd tunezyjskich kreacji ślubnych (w porównaniu z Tunezją, w Europie nuda okrutna).
Na miejscu również sklep z pamiątkami, sympatyczna kawiarenka (oraz darmowe WC).
Fun facts: Musée de Guellala położone jest na (bodaj) jedynym wzniesieniu płaskiej jak Mazowsze Djerby. Widoki roztaczające się sprzed wejścia nazwałabym co najmniej godnymi uwagi.
Djerba + garncarze = Guellala
Poniżej Muzeum historii i tradycji Djerby rozciąga się wioska Guellala, w której garnki i amfory wypalało się już w czasach, gdy u nas Polanie ganiali Wiślan czy tam Ślężan.
Tak czy owak, PKB Guellali stoi rodzinnymi zakładami garncarskimi, w których prócz zaopatrzenia się w fantazyjną ceramikę (oraz bezsensowne duperele) można obejrzeć pokazy garncarskie, a nawet zajrzeć do środka wiekowego pieca (Wasza skromna autorka w ten sposób „zwiedziła” tysiącletni piec).
Djerba ma też street art! Projekt Djerbahood w Ar-Rijad (aka Erriadh)
Gdybym miała wskazać jedno miejsce na Djerbie, które szczególnie mnie ujęło i oczarowało, to byłby to właśnie Erriadh – senna mieścina z kieszonkową medyną pełną cienistych placów, niskich białych domostw z niebieskimi drzwiami oraz… street artu z całego świata. To projekt Djerbanood szumnie (i trochę bez sensu) nazywany skansenem.
Djerbahood to ponad dwieście murali namalowanych (nie tylko zresztą na ścianach) przez kilkudziesięciu artystów z całego świata (również z Polski, reprezentowanej przez M-City i Nespoon). Raczej trudno wszystkie wyłapać w ciągu jednego spaceru. Tym bardziej, że część zdążyła ciut wyblaknąć (słońce na Djerbie daje popalić nie tylko ludziom). Więcej o Djerbahood tutaj.
➙ CZYTAJ RÓWNIEŻ: Street art w Berlinie to nie tylko murale!
Ar-Rijad słynie również z najstarszej w Afryce Północnej synagogi Al-Ghariba, do której co wiosnę przybywają tysiące pielgrzymów na największe żydowskie święto Maghrebu. Legenda głosi, że kapłani, którzy opuścili Jerozolimę po zburzeniu świątyni Bejt Ha-Mikdasz, zabrali z ruin kilka kamieni i wmurowali je w ściany Ghriby. Jednak obecna synagoga pochodzi prawdopodobnie z dziewiętnastego wieku; z zewnątrz wygląda nader skromnie.
Djerba ma też stolicę. Houmt Souk się nazywa
Houmt Souk klimatem i urokiem Ar-Rijadowi do pięt nie dorasta, ale to moje zdanie.
Do stolicy Djerby warto wybrać się na targ (Souk w nazwie Houmt Souk nie znalazło się przypadkiem): po pamiątki (gwarancji nie dam, że nie made in China), przyprawy, lokalną oliwę z oliwek i daktyle (bo akurat daktyle i oliwki to jedyne co na Dżerbie się uprawia), ceramikę, dywany. Wszystko bezcenne, więc targowanie to mus i obowiązek.
Wizytówką Houmt Souk jest trzynastowieczna twierdza hiszpańska (znana również jako Borj El Kebir oraz Fort Ghazi Mustapha), wielokrotnie zresztą przechodząca z rąk do rąk i przebudowywana. Wiąże się z nią makabryczna historia o wieży usypanej z kości obrońców twierdzy podbitej przez korsarzy. Cóż, piraci nigdy się nie patyczkowali z przeciwnikiem.
Prócz tego w Houmt Souk znajdziecie jedyny na Dżerbie kościół katolicki (dziewiętnasty wiek; msze odbywają się w niedzielę o 9:30 i 10:30, i wtedy można zajrzeć do wnętrza).
Atrakcja turystyczna pełną gębą – park tematyczny Djerba Explore
Potocznie nazywany farmą krokodyli, choć krokodyle to nie jedyna atrakcja Djerba Explore.
Skąd krokodyle na Dżerbie (wyspie pustynnej, przypomnę)? Otóż znad Nilu. Jest ich tu kilka setek i (pomijając pory karmienia) bardzo dobrze udają martwe. A właściwie wyglądają jak zakurzone rzeźby ogrodowe, w dodatku odlane z taniego plastiku. Od wielkiego dzwonu któryś ruszy okiem. Tyle w temacie emocji.
I choć Djerba Explore przyciąga turystów krokodylami, to hodowla jest tylko częścią atrakcji czekających na miejscu.
W parku zaaranżowano coś w rodzaju skansenu dziedzictwa Dżerby (Djerba Heritage), w którym zwiedza się menzel (ale miniaturowy w porównaniu z tym w Guellali) i różne budynki gospodarcze, w tym zakład tkacki, pracownię garncarską, olejarnię z ogromną kamienną prasą do oliwek etc. Część urządzeń można zobaczyć w akcji, a nawet samodzielnie spróbować je obsłużyć.
Mi jednak – co stałych czytelników bloga w ogóle nie zaskoczy – najbardziej spodobało się muzeum sztuki i kultury Maghrebu. W ogóle mile mnie zaskoczyło, bo podejrzewałam czegoś równie upiornego jak kukły w Guellali, tymczasem Lalla Hadria Museum to poważne muzeum z eksponatami, które średnio mają po kilkaset lat (a najstarsze grubo ponad tysiąc!).
W Lalla Hadria Museum zobaczycie m.in. biżuterię, ceramikę, (tajemnicze) przedmioty codziennego użytku, kobierce (a jakże!), historyczne stroje i tkaniny. Dużo, bardzo dużo islamskiej ornamentyki.
Djerba Explore czynne jest codziennie. Na miejscu są liczne kafejki, restauracje i sklepy z pamiątkami (w których kupicie m.in. zęby krokodyla o_O). Strona parku.
A skoro już jesteśmy przy faunie Dżerby, to na finał różowe flamingi!
Które na Dżerbę przysłała sama matka natura, ergo podglądanie jest darmowe, za to obarczone pewnym ryzykiem. Że flamingów akurat nie będzie. A nie ma ich na przykład latem.
Ciekawa sprawa z flamingami na Dżerbie, otóż różnią się między sobą stopniem zaróżowienia. Im bledszy flaming, tym krótszy jego staż na wyspie. Im pióra bardziej różowe tym więcej zjedzonych mięczaków. Mięczaków, z których już Fenicjanie w Meninx produkowali purpurę – najdroższy barwnik świata.
Różowe flamingi na Djerbie można zobaczyć w dwóch miejscach:
- jadąc trasą wzdłuż wybrzeża między strefą turystyczną a Houmt Souk (a droga do i na lotnisko Djerba-Zarzis)
- na tzw. błękitnej lagunie w strefie turystycznej (zatoka? między plażami Yeti2 i la Seguia)
CZYTAJ RÓWNIEŻ: Rejs po Nilu – przygody i niewygody. 10 rzeczy, które chciałabym wiedzieć przed wyjazdem do Egiptu.
Przydało się?
Postaw mi wirtualną kawę lub udostępnij artykuł znajomym. Da mi to poczucie, że to, co robię ma sens.
Po więcej pomysłów zajrzyj do spisu treści bloga.
No i zostań ze mną na dłużej, aby nie przegapić kolejnych tekstów.
Polub na Instagramie i Facebooku!
Lub zapisz się do newslettera z powiadomieniami o nowych artykułach.
DZIĘKUJĘ!
